Awangarda rosyjska: nowe trasy wycieczkowe w Moskwie

Opracowanie nowych tras wycieczkowych pozwoli na pielęgnację i popularyzację unikalnej spuścizny architektonicznej z epoki awangardy w Moskwie. Taką opinię wyrazili eksperci podczas obrad międzynarodowego seminarium na temat: „RKM. Save urban heritage” – czyli „Rzym – Kijów – Moskwa. Pielęgnacja spuścizny urbanistycznej”. Impreza ta odbywała się w stolicy rosyjskiej. Projekt finansowany jest przez Unię Europejską.

Jak podkreśliła przedstawicielka rzymskiego uniwersytetu państwowego „La Sapienca” Silvia Brunella d`Astoli, „w trakcie opracowywania tras konieczne jest uświadomienie sobie tego, że zabytkowa zabudowa istnieje nie sama przez się, w oderwaniu od otoczenia, lecz należy do kontekstu historycznego”.

Nowe trasy wycieczkowe, jakie opracowywane były w trakcie seminarium, będą dostępne do swobodnego wglądu na stronie internetowej międzynarodowego projektu „Pielęgnacja spuścizny urbanistycznej”. Po zapoznaniu się z tą trasa, która im się spodoba, mieszkańcy i goście stolicy będą mogli udać się na wycieczkę samodzielnie. Według historyka architektury Nikołaja Wasyljewa, który jest współautorem tras wycieczkowych, „o wielu budynkach w stylu awangardy nie wiedzą nie tylko zwykli mieszkańcy stolicy, lecz również specjaliści, dlatego musimy sprecyzować, jakie budowle posiadają wartość historyczną, aby poinformować o nich”.

Niestety, eksperci podkreślają, że liczne budynki z epoki awangardy w Moskwie znajdują się w opłakanym stanie. Według Siergieja Arsenjewa, wiceprezydenta fundacji „Wieża Szuchowa”, która to organizacja zajmuje się pielęgnacją spuścizny po wielkim architekcie i inżynierze Władimirze Szuchowie, „niestety, nawet taki zabytek awangardy o światowej sławie, jak Wieża Szuchowa na Szabołowce, znajduje się w stanie krytycznym już w ciągu wielu lat”, chociaż Wieża Szuchowa jest jedynym zabytkiem sztuki awangardy, wpisanym na listę symbolicznych zabytków Moskwy, zatwierdzonej przez rząd miasta. Sześciokondygnacyjna konstrukcja ukształtowana z segmentów hiperboloidalnych skierowanych w górę i ułożonych wzdłuż powłoki nośnej w kształcie kratownicy, zachwyca ludzi również do dziś. „Obecnie to arcydzieło architektury światowej jest niedostępne ani dla wycieczek, ani też dla badań, jednak skierowanie uwagi i zainteresowania opinii publicznej na kulturę awangardy w ogólnym zarysie, moim zdaniem, pozwoli na zachowanie nie tylko Wieży Szuchowa, lecz również innych budowli”, – podkreślił Siergiej Arsenjew.

Awangarda zaczęła rozwijać się w Moskwie w latach 1920-tych i 30-tych minionego stulecia. Poszukiwania nowego stylu życia, estetyka funkcjonalności i minimalizmu znalazły wcielenie w oryginalnej plastyce architektury awangardy. Jak sugerują specjaliści, awangarda rosyjska w architekturze stanowiła ciąg dalszy ekspertymentów w malarstwie, była również źródłem natchnienia dla architektów całego świata.